การรักษาเนื้องอกในมดลูกด้วยวิธีผ่านหลอดเลือดแดง

ในการรักษาเนื้องอกของมดลูก
ด้วยวิธีผ่านหลอดเลือดแดง
การรักษาเนื้องอกในมดลูกด้วยวิธีผ่านหลอดเลือดแดง (Uterine Fibroids Embolization)

ถาม : เนื้องอกของมดลูกคืออะไร
ตอบ : เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง ที่เกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติในผนังมดลูกและถูกกระตุ้นจากฮอร์โมนในร่างกายให้มีขนาดโตขึ้นจากก้อนเนื้อที่มีขนาดเล็กไม่ถึง 1 นิ้ว จนมีขนาดใหญ่มากกว่า 10 นิ้ว โดยจะแบ่งออกเป็น 3 ชนิด ได้แก่
         1. ก้อนเนื้องอกที่อยู่ในผนังด้านในของมดลูก
         2. ก้อนเนื้อที่อยู่ในผนังมดลูก
         3. ก้อนเนื้องอกที่อยู่ในชั้นของเยื่อเมือกของมดลูก

ถาม : มีอาการอย่างไรเมื่อมีเนื้องอกของมดลูก
ตอบ : โดยทั่วไปเนื้องอกของมดลูกมักไม่มีอาการ แต่จะมีผู้ป่วยประมาณ 20% ที่ต้องการรักษา ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับตำแหน่ง ขนาด และจำนวนก้อน ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการดังนี้
         1. มีเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด
         2. มีอาการปวดในอุ้งเชิงกราน ปวดหลัง ปวดขา
         3. มีอาการปวดในขณะมีเพศสัมพันธ์
         4. มีอาการที่เกิดจากการกดของก้อนเนื้อ ได้แก่ ปัสสาวะบ่อย ท้องผูก

ถาม : จะได้รับการวินิจฉัยด้วยวิธีใดบ้าง
ตอบ : โดยทั่วไปแพทย์สามารถวินิจฉัยได้โดยการตรวจภายในหรือสามารถยืนยันได้ชัดเจนขึ้นด้วยการอัลตราซาวน์

ถาม : การรักษาทำได้กี่วิธี
ตอบ : ทำได้หลายวิธี ได้แก่
         1. การรักษาด้วยยา เช่น ยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช้สเตียรอยด์ ยาคุมกำเนิดและฮอร์โมน
         2. การรักษาด้วยการผ่าตัด เช่น การตัดเนื้องอกของมดลูก (Myomectomy) การตัดมดลูก (Hysteretomy)
         3. การอุดตันเส้นเลือด (Uterine Fibroids Embolization)

ถาม :การอุดตันเส้นเลือดคืออะไร
ตอบ : การทำให้เส้นเลือดแดงที่เลี้ยงก้อนเนื้อมดลูกทั้งสองข้างอุดตัน ซึ่งจะส่งผลให้ก้อนเนื้อขาดเลือดไปเลี้ยงในที่สุด แต่ต้องพยายามรักษาการทำงานที่เป็นปกติของผนังมดลูกไว้และไม่ยุ่งเกี่ยวกับเส้นเลือดที่เลี้ยงอวัยวะส่วนอื่น ๆ

ถาม : ผู้ป่วยประเภทใดบ้างที่สามารถรักษาด้วยวิธีอุดตันเส้นเลือด
ตอบ : 1.ผู้ป่วยที่มีเนื้องอกมดลูกและมีอาการทุกคน สามารถเลือกการรักษาด้วยวิธีนี้ได้
         2. ในกรณีมีข้อห้ามหรือมีความเสี่ยงในการผ่าตัด
         3. กรณีที่ผู้ป่วยมีความประสงค์ไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัด เช่น ต้องการเก็บรักษามดลูกไว้ หรือประสงค์ตั้งครรภ์ในอนาคต

ถาม : วิธีการรักษาด้วยการอุดตันเส้นเลือดมีข้อดีอย่างไร
ตอบ : 1. ไม่ต้องทำการผ่าตัด ไม่ต้องดมยาสลบ
         2. ใช้ยาเฉพาะที่ทำให้ไม่มีแผลผ่าตัดหรือแผลเป็น
         3. นอนรักษาในโรงพยาบาล 2-3 วัน
         4. ใช้เวลาในการพักฟื้นสั้นกว่าการผ่าตัดมาก

ถาม : มีวิธีการรักษาอย่างไร
ตอบ : 1. แพทย์จะเตรียมผิวหนังให้สะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อบริเวณขาหนีบขวา
         2. ผู้ป่วยจะได้รับยาชาเฉพาะที่ ที่บริเวณขาหนีบด้านขวา จากนั้นจะได้รับการใส่สายสวนหลอดเลือดผ่านทางแผลที่ผิวหนังขนาดเล็กกว่า 3 มิลลิเมตร และฉีดสารทึบรังสี เพื่อดูลักษณะกายวิภาคโดยทั่วไปของหลอดเลือด จากนั้นอาจจะใช้สายสวนหลอดเลือดเข้าไปยังหลอดเลือดด้านตรงข้ามกับตำแหน่งที่แทงเส้นเลือดและลักษณะเส้นเลือดที่ผิดปกติของเส้นเลือดที่เลี้ยงมดลูก และวางตำแหน่งของปลายสายสวนหลอดเลือดตรงบริเวณที่ผิดปกติ
         3. จากนั้นทำการอุดตันเส้นเลือดด้วยสารสำหรับอุดตันเส้นเลือดซึ่งสารที่นิยมใช้ในการอุดตันหลอดเลือดคือ polyvinyl Alcohol particles
         4. เมื่อมีการทำการอุดตันหลอดเลือดแดงทางด้ายว้ายแล้ว ให้ใช้สายสวนหลอดเลือดเดิมมาทำการฉีดสีดูลักษณะหลอดเลือดและอุดหลอดเลือดทางด้านขวาด้วยวิธีเดียวกัน

ถาม : มีภาวะแทรกแซงอะไรบ้าง
ตอบ : ที่พบบ่อย คือ อาการปวดท้อง คลื่นไส้และอาเจียน หลังจากการรักษา 1-2 วัน บางรายอาจมีไข้ แต่อาการเหล่านี้มักจะควบคุมได้โดยการใช้ยาแก้ปวด

ถาม : ผลการรักษาเป็นอย่างไร
ตอบ : ผู้ป่วย 90% พอใจกับผลการรักษา สามารถกลับไปทำงานได้ตามปกติภายหลังการรักษา 1 สัปดาห์ แม้ว่าตัวก้อนเนื้องอกจะไม่ได้หายไปทันทีแต่จะมีการฟ่อลงและค่อย ๆ สลายลงไปโดยตัวมดลูกยังอยู่อย่างปกติ ทำให้อาการปวด อาการเลือดออกผิดปกติหรืออาการอื่น ๆ หายไป